ภาวะเศรษฐกิจถดถอยสามารถหลีกเลี่ยงได้หรือไม่?
ในช่วงสองสัปดาห์ที่ผ่านมาสัญญาณของการชะลอตัวของเศรษฐกิจโลกที่อาจเกิดขึ้นได้เพิ่มขึ้น การระบาดครั้งใหญ่ยังคงส่งผลกระทบต่อกิจกรรมทางเศรษฐกิจในจีน สงครามในยูเครนกระทบต่อเศรษฐกิจยุโรปทั้งหมด และความพยายามของธนาคารกลางสหรัฐฯ ในการควบคุมเงินเฟ้อที่อาจก่อให้เกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอย
ยอดค้าปลีกของจีน ซึ่งเป็นมาตรวัดหลักของกิจกรรมผู้บริโภคเมื่อเทียบเป็นรายปีลดลง 11.1% เทียบกับที่คาดการณ์ไว้ที่ 6.6% การผลิตภาคอุตสาหกรรม ซึ่งสนับสนุนการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็วของจีนจากวิกฤตโควิด-19 ในช่วงแรก ลดลง 2.9%
ในยุโรป คณะกรรมาธิการสหภาพยุโรปคาดว่าสหภาพยุโรปและยูโรโซนจะขยายตัวเพียง 2.7% ในปีนี้ ซึ่งต่ำกว่าที่คาดการณ์ไว้ก่อนหน้านี้ที่ 4% อัตราเงินเฟ้อมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นมากกว่า 6% ในปีนี้ ดังนั้น Christine Lagarde ประธาน ECB จึงได้ส่งสัญญาณสนับสนุนของเธอในการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยในเดือนกรกฎาคมปีหน้า ซึ่งจะเป็นการปูทางสำหรับการขึ้นอัตราดอกเบี้ยครั้งแรกของยูโรโซนในรอบกว่าสิบปี
ในสหรัฐอเมริกา อัตราเงินเฟ้อประจำปียังคงอยู่ที่ระดับสูงสุดในรอบ 40 ปี และมีความเสี่ยงสูงต่อภาวะเศรษฐกิจถดถอย ในสัปดาห์นี้เพียงสัปดาห์เดียว อดีต CEO ของ Goldman Sachs ได้เตือนถึง "ความเสี่ยงที่สูงมากๆ" ต่อการเกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอย จากข้อมูลของ Wells Fargo ไม่ต้องสงสัยเลยว่าภาวะเศรษฐกิจตกต่ำกำลังใกล้เข้ามาแล้ว อดีตประธานแห่ง Fed เตือนว่า สหรัฐฯ อยู่ในภาวะเศรษฐกิจซบเซาและเงินเฟ้อ (stagflation) ซึ่งก็คือการที่เศรษฐกิจชะลอตัว และมีการว่างงานในระดับสูง ตามมาด้วยอัตราเงินเฟ้อที่สูงขึ้น โอกาสของการเกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอยในปัจจุบันอยู่ที่ประมาณ 30% ตามการวิจัยของ Moody's และแบบสำรวจของ Wall Street Journal
อะไรที่ทำให้เกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอย?
สาเหตุหลักคือ Fed จะทำการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยเร็วเกินไปในระยะเวลาอันสั้น ซึ่งเป็นการทำลายการเติบโตของเศรษฐกิจ อัตราดอกเบี้ยที่สูงขึ้นช่วยลดอัตราเงินเฟ้อได้โดยทำให้การกู้ยืมเงินมีราคาแพงขึ้น ทำให้ผู้บริโภคใช้จ่ายในสินค้าและบริการมากขึ้น และเพื่อให้ธุรกิจได้เติบโตและจ้างแรงงานมากขึ้น
หาก Fed ตัดสินใจผิด การปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยอย่างรวดเร็วอาจทำให้การเติบโตหยุดชะงัก ทำให้เกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอย เมื่อ Fed เคลื่อนไหวอย่างจริงจังเพื่อควบคุมอัตราเงินเฟ้อ ไม่ต้องสงสัยเลยว่าการหดตัวกำลังใกล้เข้ามา แม้ว่าจะไม่ได้พัฒนาไปสู่ภาวะภาวะเศรษฐกิจถดถอยก็ตาม
ภาวะเศรษฐกิจถดถอยสามารถหลีกเลี่ยงได้หรือไม่?
แนวโน้มในอนาคตไม่ได้มืดมนเท่าไรนัก ตัวชี้วัดทางเศรษฐกิจบางตัวชี้ให้เห็นว่าการฟื้นตัวยังคงอยู่ในเส้นทางที่ถูกต้อง และเศรษฐกิจสหรัฐฯ ยังคงแข็งแกร่ง
1. การผลิตภาคอุตสาหกรรมในสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นเป็นเดือนที่สี่ติดต่อกันในเดือนเมษายน ซึ่งแตะระดับสูงสุดในรอบ 15 ปี
2. การใช้จ่ายของผู้บริโภคในสหรัฐฯ ซึ่งคิดเป็น 2 ใน 3 ของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ยังคงแข็งแกร่ง โดยยอดค้าปลีกเติบโตในอัตราที่ดีในเดือนเมษายน
3. ตลาดแรงงานยังคงแข็งแกร่ง ขณะที่สหรัฐฯ เพิ่มตำแหน่งงาน 428,000 ตำแหน่ง ในเดือนเมษายน ซึ่งสูงกว่าที่คาดการณ์เป็นเดือนที่สองติดต่อกันแล้ว หากมันยังคงดำเนินต่อไปเช่นนี้ สหรัฐฯ จะมีการจ้างงานเต็มจำนวนภายในเดือนกรกฎาคม
ในท้ายที่สุด แม้ว่าจะมีความกลัวว่าเศรษฐกิจจะถดถอยหรือแนวโน้มขาลงเพิ่มขึ้น แต่ปัจจัยแวดล้อมต่างๆ ก็ยังดีอยู่ ตัวอย่างเช่น เรายังไม่เห็นการเลิกจ้างจำนวนมาก ซึ่งเป็นสัญญาณของภาวะเศรษฐกิจถดถอย การใช้จ่ายของผู้บริโภคซึ่งคิดเป็นประมาณ 70% ของกิจกรรมทางเศรษฐกิจของสหรัฐฯ ยังคงเพิ่มขึ้นอยู่ หากการใช้จ่ายเกิดชะลอตัวกะทันหัน มันก็จะส่งผลกระทบในทางลบทันที ผลกำไรของบริษัทจะลดลง และนายจ้างจะเริ่มเลิกจ้างพนักงานเพื่อปกป้องผลกำไรของตน สำหรับค่าเงินดอลลาร์สหรัฐ คำใบ้ของภาวะเศรษฐกิจถดถอยที่กำลังจะเกิดขึ้นจะเป็นอันตรายต่อค่าเงิน ในขณะที่ข่าวเศรษฐกิจที่ดีจากสหรัฐอเมริกาจะผลักดันให้ราคาสูงขึ้น